Πρώτιστος σκοπός του νέου Κανονισμού της Βουλής η επανάκτηση της αξιοπιστίας των πολιτικών και της πολιτικής

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Φίλιππος Πετσάλνικος, σε ομιλία του στην Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, ανέπτυξε την πρότασή του για την τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής επισημαίνοντας ότι με τις αλλαγές αυτές «η Βουλή αλλάζει σελίδα».

Οι αλλαγές αυτές αποτελούν υλοποίηση της δέσμευσης που είχε αναλάβει ο κ. Πετσάλνικος από την αρχή της θητείας του στο αξίωμα του Προέδρου, οι οποίες θα επιφέρουν αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου, βελτίωση της λειτουργικότητας του σύγχρονου κοινοβουλευτισμού και της αποτελεσματικότητάς του προς όφελος του πολίτη.
Με έμφαση, ο Πρόεδρος της Βουλής, υπογράμμισε ότι αποτελεί βαθιά πεποίθησή του ότι «το Κοινοβούλιο πρέπει συνεχώς να αναδεικνύεται ως χώρος ουσιαστικής διαβούλευσης και ανταλλαγής απόψεων προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του ελληνικού λαού κατά τον καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο».

Όπως ανέφερε ο κ. Πετσάλνικος «η ανάγκη αυτή φαντάζει επιτακτική, ιδιαιτέρως τη δεδομένη χρονική συγκυρία, κατά την οποία η χώρα αλλά και το πολιτικό σύστημα δοκιμάζονται». Και τόνισε: «Είναι καθήκον μας, να αποδεικνύουμε καθημερινά ότι τόσο οι βουλευτές όσο και η Βουλή ως θεσμός, δεν είμαστε αποκομμένοι από τη σύγχρονη πραγματικότητα αλλά μέρος αυτής».

Επανάκτηση της αξιοπιστίας

Πρώτιστος σκοπός της πρότασης για την τροποποίηση του Κανονισμού της Βουλής είναι η επανάκτηση της αξιοπιστίας της πολιτικής και των πολιτικών [και κατ’ επέκταση του Κοινοβουλίου]. «Το μήνυμα για σεβασμό στις αξίες και τις αρχές πρέπει να δίνεται πρώτα από τη Βουλή», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πετσάλνικος.

Κεντρικοί άξονες της πρότασης για την τροποποίηση του Κανονισμού είναι οι αρχές της διαφάνειας και της αξιοκρατίας. Βασικές επιδιώξεις των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι η αναβάθμιση της θέσης του Κοινοβουλίου, ο εκσυγχρονισμός του, η βελτίωση της λειτουργικότητάς του, η ενίσχυση της διαφάνειας στον τρόπο με τον οποίο αυτό νομοθετεί, η βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου νομοθετικού έργου προς όφελος του ελληνικού λαού, η ενδυνάμωση του ελεγκτικού του ρόλου και τέλος, η διαφάνεια και αξιοκρατία στην στελέχωσή του.

Οι αλλαγές στον Κανονισμό της Βουλής

Ειδικότερα, κατά το στάδιο της προδικασίας της παραγωγής νομοθετικού έργου προτείνεται αλλαγή της διαδικασίας κατάθεσης των νομοσχεδίων στη Βουλή, με σκοπό να βελτιωθεί η ποιότητα του νομοπαρασκευαστικού και νομοθετικού έργου και να αποφεύγονται φαινόμενα προχειρότητας στην νομοθετική λειτουργία του Κοινοβουλίου.
Καθιερώνεται για το σκοπό αυτό, υποχρεωτικό στάδιο δημόσιας διαβούλευσης πριν την κατάθεση κάθε νομοσχεδίου, καθώς εφεξής κάθε νομοσχέδιο πρέπει να συνοδεύεται από έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης και από έκθεση αξιολόγησης των συνεπειών της ρύθμισης.

Έκθεση αξιολόγησης, έστω συνοπτική, θα πρέπει να συνοδεύει τόσο τα κατεπείγοντα νομοσχέδια, όσο και τις τροπολογίες Υπουργών. Με τον τρόπο αυτό, η κοινοβουλευτική επεξεργασία του νομοσχεδίου θα είναι περισσότερο ενήμερη και αναβαθμισμένη.
Στο στάδιο επεξεργασίας του νομοσχεδίου στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές θεσπίζεται το σύστημα των δυο αναγνώσεων [διπλής ανάγνωσης].

Η συζήτηση κάθε νομοσχεδίου θα γίνεται από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή σε δυο στάδια, μεταξύ των οποίων τα μέλη της επιτροπής, έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν ερωτήσεις, να προτείνουν βελτιώσεις και να καταθέτουν προτάσεις προς τον αρμόδιο Υπουργό δια του Προέδρου της, επί των οποίων ο Υπουργός θα λαμβάνει θέση στη δεύτερη ανάγνωση. Το ίδιο δικαίωμα θα έχει και κάθε ειδική μόνιμη επιτροπή, εφόσον το νομοσχέδιο άπτεται της αρμοδιότητάς της. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει η δυνατότητα μεγαλύτερης εμβάθυνσης των μελών των επιτροπών στις προτεινόμενες ρυθμίσεις αλλά και ουσιαστικότερου προβληματισμού της εκτελεστικής εξουσίας που προτείνει τις ρυθμίσεις αυτές.

Για την ενδυνάμωση της διαφάνειας στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες προτείνεται η γενίκευση της δημοσιότητας των συνεδριάσεων των επιτροπών και των υποεπιτροπών.
Τίθεται επίσης, χρονικός περιορισμός στην κατάθεση νομοσχεδίων μέχρι το βράδυ της Πέμπτης και τροπολογιών μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής, για να αποφεύγονται φαινόμενα κατάχρησης διατάξεων που επιτρέπουν έκτακτα μέτρα νομοθετικής παραγωγής και προκειμένου να αποφεύγονται αιφνιδιασμοί.

Ενίσχυση του ελεγκτικού ρόλου της Βουλής

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα αδιαφάνειας προτείνεται η ενίσχυση του ελεγκτικού ρόλου του Κοινοβουλίου, κυρίως στον τομέα τον δημόσιων δαπανών. Για το λόγο αυτό, συστήνεται Ειδική Διαρκής Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων, η οποία θα εξετάζει και θα παρακολουθεί την εφαρμογή των εξοπλιστικών προγραμμάτων και συμβάσεων αμυντικού υλικού.
Σημαντική καινοτομία αποτελεί και η ρύθμιση που προβλέπει ότι κάθε Διαρκής Επιτροπή θα ενημερώνεται πριν από τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων των υπουργείων της αρμοδιότητάς της ή από εποπτευόμενα από αυτά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή δημόσιες επιχειρήσεις ή οργανισμούς, εφόσον υπερβαίνουν το ποσό των 20 εκατομμύριων Ευρώ.

Ριζικές είναι οι μεταβολές στον κοινοβουλευτικό έλεγχο των οικονομικών του Κράτους:
 Καθιερώνεται συχνότερη ενημέρωση της Επιτροπής Απολογισμού και Εκτέλεσης Προϋπολογισμού από το Υπουργείο Οικονομικών, ώστε η επεξεργασία και αξιολόγηση των δημοσιονομικών στοιχείων και κατ’ επέκταση ο έλεγχος του κυβερνητικού έργου να είναι πιο επίκαιρος και συνεχής.
 Για τον ίδιο σκοπό, ιδρύεται νέα υπηρεσία στη Βουλή, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, το οποίο θα συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με τον προϋπολογισμό του κράτους, θα είναι αρμόδιο για την ανάλυση και αξιολόγηση δημοσιονομικών στοιχείων, θα συντάσσει και θα υποβάλλει εκθέσεις και θα υποβοηθά το έργο της επιτροπής αυτής, αλλά και της διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων.
Με τις νέες ρυθμίσεις αναβαθμίζονται οι αρμοδιότητες της επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, η οποία θα έχει ρητά τη δυνατότητα να καλεί σε ακρόαση δημόσιους και δικαστικούς λειτουργούς, ενώ η ετήσια έκθεση που υποβάλλει, θα συζητείται στην Ολομέλεια. Στην ίδια κατεύθυνση, παρέχονται στην επιτροπή αυξημένες εξουσίες συλλογής πληροφοριών και εγγράφων και κλήσης και εξέτασης προσώπων.

Τέλος, ιδρύεται νέα ειδική διαρκής επιτροπή για την παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, η οποία θα παρακολουθεί τη λειτουργία και την εξέλιξη του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Στην κατεύθυνση αναβάθμισης του κοινοβουλευτικού διαλόγου και ενίσχυσης της αμεσότητας, αναμορφώνεται ο τρόπος διεξαγωγής της διαδικασίας των ερωτήσεων προς τον Πρωθυπουργό καθώς και των επίκαιρων ερωτήσεων προς τους Υπουργούς. Αντί της ανάγνωσης της ερώτησης από τον Πρόεδρο της Βουλής δίδεται η δυνατότητα της προφορικής διατύπωσής της από τον ίδιο τον ερωτώντα και ο θεσμός αποκτά μεγαλύτερη αμεσότητα και ζωντάνια.

Περιορισμός βουλευτικής ασυλίας

Σημαντική τομή και καινοτομία των νέων προτεινόμενων ρυθμίσεων, αποτελεί ο περιορισμός του εύρους του θεσμού της βουλευτικής ασυλίας, μόνο στους λόγους για τους οποίους θεσμοθετήθηκε.
Ο βουλευτής πρέπει να προστατεύεται κατά την άσκηση των καθηκόντων και του λειτουργήματός του, ωστόσο δεν θα πρέπει να καλύπτεται από τη βουλευτική ασυλία οτιδήποτε δεν έχει να κάνει με την πολιτική του δραστηριότητα.
Αυτό σημαίνει ότι η βουλευτική ασυλία θα πρέπει να αίρεται εφεξής σε κάθε περίσταση που η πράξη δεν σχετίζεται με την πολιτική δράση του βουλευτή.
Η έκθεση της αρμόδιας για την άρση της βουλευτικής ασυλίας Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας θα πρέπει να είναι αιτιολογημένη.

Στο διαδίκτυο τα «πόθεν έσχες» των πολιτικών

Από φέτος ολοκληρώνεται και ένα άλλο σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της διαφάνειας, η ανάρτηση στο διαδίκτυο των δηλώσεων πόθεν έσχες των πολιτικών προσώπων. Έτσι, ο πολίτης θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να ελέγξει την περιουσιακή κατάσταση των πολιτικών. Πρόταση του κ. Πετσάλνικου είναι αντίστοιχη δημοσιότητα να δίνεται και στις δηλώσεις πόθεν έσχες των μη πολιτικών προσώπων, όπως δικαστικών, δημοσιογράφων και ανώτατων κρατικών λειτουργών.
Θωρακίζεται η διαφάνεια και αξιοκρατία στη στελέχωση του Κοινοβουλίου
Με τις ρυθμίσεις στο Μέρος Β΄ του Κανονισμού θωρακίζεται η διαφάνεια και η αξιοκρατία στην υπηρεσιακή στελέχωση του Κοινοβουλίου και τίθεται οριστικό τέλος σε διαδικασίες προσλήψεων και πρακτικές που προκάλεσαν όχι μόνο ερωτηματικά αλλά και επικρίσεις από την κοινή γνώμη.
Εφεξής θα απαγορεύεται η μονιμοποίηση στη Βουλή μετακλητών υπαλλήλων και η μετάταξη αποσπασμένων υπαλλήλων σε αυτήν. Επιπλέον, το συνταξιοδοτικό καθεστώς των υπαλλήλων της Βουλής εναρμονίζεται με την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

Περιστολή των δαπανών της Βουλής

Η Βουλή συμμετέχοντας ενεργά στην προσπάθεια για έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση, προχώρησε στην περιστολή των δαπανών της.
Με τις περικοπές εκτιμάται, ότι στο τέλος του χρόνου, οι δαπάνες
θα είναι κατά 24 εκατομμύρια Ευρώ μικρότερες από τις
προβλεφθείσες στον προϋπολογισμό του 2010, μείωση που φθάνει
στο 12%.
Οι προσπάθειες μείωσης των δαπανών συνεχίζονται. Για παράδειγμα, με τη μεταφορά του χώρου εκθέσεων του Ιδρύματος της Βουλής στο κτήριο της Λ. Αμαλίας και τη λύση της μίσθωσης του ισογείου στην οδό Φιλελλήνων εξοικονομήθηκε το ποσό των 600.000 ευρώ ετησίως, ενώ παράλληλα με την επαναδιαπραγμάτευση των μισθωμάτων άλλων τριών ακινήτων στη Λεωφόρο Β. Σοφίας και στην οδό Σέκερη επετεύχθη μείωση των ενοικίων κατά 20%, δηλαδή εξοικονόμηση άλλων 608.000 ευρώ ετησίως.

Καταλήγοντας ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Φίλιππος Πετσάλνικος δήλωσε:
«Η κοινωνική και οικονομική συγκυρία είναι ιδιαιτέρως δύσκολη για τον τόπο, ενώ το πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει τη δυσπιστία των πολιτών.
Ωστόσο, εμείς είμαστε αυτοί που πρέπει να αναθερμάνουμε την εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού στο πολιτικό σύστημα και τους δημοκρατικούς θεσμούς.
Εμείς είμαστε αυτοί που πρέπει να δώσουμε το έναυσμα για τη διαφάνεια, την αξιοπιστία και την αξιοκρατία».